|
||
![]() |
Türk ve Müslümanların Bilim ve Medeniyet Yolculuğu (4) | |
Halis Özdemir / Gazeteci - Yazar - Program Yapımcısı | ||
![]() Türk ve Müslümanların Bilim ve Medeniyet Yolculuğu (4)
Bilim yolculuğumuzun akamete uğraması ayrıca incelenmesi gereken bir konudur!
Bu konuyu elbette ele alacağız! Bilim ve medeniyet yolculuğumuz ne ve neler olmuş da dumura uğramış ne olmuşta bu gün dünyada batılı bilim adamları insan kolonlama aşamasına gelmişken, insansı robotlar üretmeye başlamışken bize ne oldu mutlaka problemin sebeblerini görmemiz bilmemiz gerekir.
Yiğit düştüğü yerden kalkar!
Bilim ve ilim yolculuğumuzun kahramanlarını yazmaya tanımaya devam edelim.
-Kerhi (10/11 asır) künyesi Ebu Bekr
Matematik, Cebir, Aritmetik, Geometri, Paskal Üçgeni
Meşhur Paskal (1623/1662) ye ait olmadığı, Kerhiye ait olduğu, Pskaldan altı asır önce Kerhi tarafından uygulandığı “El Bahr Fil Cebir” adlı eseri Muhyeddin Mağribi tarafından 13 asırda yayınlanmış, yazar Kerhiden aldığını şekillerle de izah etmiştir. Pek çok bilim insanımıza ait buluşlarda olduğu gibi Kerhide bu muamele ile karşılaşmıştır. Üniversitelerimiz bilim hırsızlıkları üzerine çalışmalı ve dünyaya ilan etmeliler! Yeni nesiller silkinip ayağa kalkmalıdır.
-İstahri (9/10 asır)
Seyahat, Coğrafya, Harita, Mesalik Güzergahlar edebiyatı
10. Asırda yaşamış coğrafya bilginidir. Seyahatlerini “Kitab El Mesalik vel Memalik” adlı eserine aktarmıştır. Bağdat’ta yaşamış Semerkant’ta vefat etmiştir.
-İbn-i Sina 980/1037
Tıp, Bitoloji, Mikrobiyoloji, Zooloji, Botanik, Aritmetik, Astronomi, Musiki, Felsefe, Ahlak, Psikoloji
El-Kanun Fit-Tıp( Hekimler Yasası) pekçok eseri vardır. Batıda Avicenna adıyla tanınır.
İbni Sinan’ın eserleri Avrupa’daki tıp fakültelerinde 4-5 asır temel tıp kitapları olarak okutulmuştur.
Ali Bin Sina 11, asır
Tıp, Anatomi, Cerrahi, Göz hastalıkları, Lokail ve Genel Anestezi, Ecza
Ali Bin İsa’nın on asır süresince buluş çalışması yerini korumuş Göz hastalıkları, gözün tedavisini anlatan “Tezkirat-ül
Kehhal” on asır bilim dünyasının baş ucu kitabı olmuştur.
İbn-i Heysem (965-1038)
Matematik, Cebir, Geometri, Fizik, Astronomi, Güneş Sistemi, Felsefe, Tıp, Oftamoloji, Karanlık oda, Optik
Görüldüğü gibi islam bilim insanları çok yönlü bilim ve ilim yapmışlar ve iz bırakmışlardır.
Çok sayıda eser vermiştir.
Mısıra davet edilmiş Nil nehri ile ilgili sulama projesi ile ilgili çalışmalar yapmıştır.
Aristo ve Batkamyusun tezi olan dünyanın kainatın merkezi olduğu görüşlerini çürütmüştür. Göz ile ilgili çalışmaları tıp alanında çığır açmıştır.
Hayaemin güneş sistemi ile ilgili teorileri asırlar sonra batılı Nevton gibi bilim adamlarınca da kabul edilmiştir.
-Biruni (973-1051)
Biruni pek çok di bilmektedir.
Fizik, Özgül ağırlıklar, matematik, Geometri, Astronomi , Yerçekimi, Dünyanın Dönüşü, Coğrafya, Tabiat, Felsefe, Tarih, Kronoloji, Tıp, Ecza, Din
Çok sayıda eser vermiş önemli bilim ve ilim adamıdır. Biruni dünyanın yuvarlaklığını “ Eğer dünya yuvarlak olmasaydı aya vuran gölgesi yuvarlak olmazdı- cisim nasılsa gölfesi de öyle olur- demektedir.
Biruni Nivton (1642/1727) dan yedi yüz yıl önce Ekvatorun uzunluğunu 25000 mil olarak hesaplamıştır.
Altın Bakır Civa Pirinç gibi elementlerin Özgül ağırlıklarını bulmuştur.
Biruni yi ve bilim adamlarımızı tanımalıyız.
Ne yazıkli kendi bilim insanlarımızı tanımıyoruz!
-İbn-i Cessar 10/11 Çin asır
Tıp, Cüzzam
Döneminde batıda cüzzam hastalarını ıssız yerlere terkeder ölğmlerini beklermiş. İşte tam bu dönemde Müslüman alim cüzzamın tedavisini bulmuştur.
-Ali bin Rıdvan 998/1068
Tıp, Fizik, Astronomi, Astroloji
1006 yılında Süpernova gözlemleri ile tanınmıştır. Enerjisi biten yıldızların şiddetle patlamasına Süpernova denmiştir. 2006 yılında yani Ali bin Rıdvandan bin yıl sonra keşfedilen SN2006 gy isimli süpernova şimdiye kadar tesbit edilmiş en parlağıdır. Güneşten yüz milyon kez daha fazla ışık yayabilmektedir.
-Yusuf El Hacip1019 /1077
Dil İslam Türk Edebiyatının ilk yazarı, Devlet adamıdır.
Kutadgu Bilig in yazarıdır.
“ Kutadgu Bilig/ Mutluluk Bilgisi”
Adlı eserini Doğu Türkistan Kaşgar da tamamlamıştır. 6645 beyitten oluşan muhteşem Türkçe eseri Türk islam ve devlet ahlakını ve itikadını birleştirme gayretinde öncü bir eserdir. Yusuf El Hacip ve eseri bilinmeli ve okunmalıdır. İslam ahlak ve itikadını ve bilimin önemini yazdığı eserle asırlarca hizmet etmiş etmeye devam edecektir.
-Zerkali 1029/1087
Astronomi, Matematik, Güneş sistemi, Zie.
Endülüs’te yetişmiştir. Din ve felsefe dışında Astronomi alanında Batlamyus(MS 85/165) un aksine dünyanın gerçek yörüngesi ve güneşin tadil merkezinin asırlık değişikliğe tabi olduğunu bularak kanuna bağlamıştır.
Zerkali gün öte noktasının durağan olmadığını ve yılda 12 saniyelik bir açıyla batıdan doğuya yer değiştirdiğini öne sürmüştür.
Zig(Astronomi cetvelleri) bu cetveller daha sonraları da esas alınmıştır.
-Kaşgarlı Mahmut (1008/1105)
Dil, Filoloji, Sözlük, Etnoğraf, Coğrafya, Hatita
Divan-ı Lügattürk Türk, Cebir-ül Nahvi, Lügati-t Türk
Eserleri bilindik eserlerdir.
Türk dili bilginidir. Türk diline tarihi bir hizmet yapmıştır .
Edebiyat ve sosyoloji tarihimiz bakımından çok önemli belgeri içeren bir kaynaktır. Ayrıca dünyada nerelerde Türklerin yaşadığını da harita üzerinde göstermiştir. Batıda Kıpçakların ve Frenklerin oturdukları bölgelere kadar uzanan yerler, güneybatıda Habeşistan; güneyde Hint, Sint; doğuda Çin ve Japonya; ortada ise Yarkent, Kaşgar, Barsgan, Balasugun, Yideuç, İkiöküz, Asbuali, Kumri, Talas vs gibi pek çok Türk yerleşim yerlerini 1070 tarihlerinde göstermiştir. Bundan da anlaşılacağı üzere Türkler dünyanın her yerine dağılmış büyük bir millettir.
(Devam edecek)
|
||
Etiketler: Türk, ve, Müslümanların, Bilim, ve, Medeniyet, Yolculuğu, (4), |
|