Uzun zamandır yoğunluktan köşe yazısı yazamıyorum. Daha çok değerli yazarlarımızın yazarlarını okuyor sitemiz de yayınlamaya çalışıyorum. Bu yoğunluğumuz arasında Sedat Erdoğan isimli biri aradı ve "DİL (SES) EĞİTİMİ" ile alakalı bir konudan bahsetti. Hani çok yoğunuz ya yine uzun bir süre bu konu ile ilgilenemedim ama Sedat Erdoğan ısrarla aradı. Her defasında "üstad bu iş önemli" dedi. En sonunda gönderdiği yazıyı okudum. Önemli mi değil mi siz değerli okurlarımla paylaşayım ve birlikte karar verelim istedim. Tek bir noktalama işaretine dahi dokunmadan dikkatlerinize sunuyorum.

İşte Sedat Erdoğan'ın bana gönderdiği o yazı.. yorumlarınızı bekliyorum..

DİL (SES) EĞİTİMİ

Ses bilgisi, Hece bilgisi okullarımızda öğrencilere verilmemektedir.

Ses öğretimi okullarda yapılmadığı için biz dilleri (sesleri) öğrenemiyoruz, öğretemiyoruz, bilmiyoruz!.. Başka bir ifadeyle, okullarımızda yabancı dil eğitimi yapılırken, hedef dilin sesbilim (fonoloji-genel ses sistemi) bilgisi=‘ana unsur, temel, öz’ doğru ve uygun kullanılmamaktadır.

Halbuki dilin asıl kaynağını oluşturan seslerin değiştirilmesi veya başka dillerden alınması mümkün değildir. Bu konuda zorlama olursa dili kullanan insanlar arasında anlaşmazlıklar doğar, çünkü dilde zorlama olmaz. Her dil, kendi kuralları içinde yaşar ve gelişmesini sürdürür. Bir dili, diğer bir dilden ayıran en temel faktör, o dilin ses sistemidir, düzenidir.

Örnek: Türkçe, ‘vurgu zamanlı’ İngilizce gibi öğretilebilir mi? Bu düşünülemez, uygulanması bile teklif edilmez, edilemez. Sonuçta İngilizce de, ‘hece zamanlı’ Türkçe gibi öğrenilemez, öğretilemez.

Dilin hammaddesi, temel yapı taşı olan ‘ses’; sadece telaffuz olarak algılanmaktadır, görülmektedir. Doğru telaffuz, temel malzemesi ses olan dilin, ancak ve ancak yan unsurudur. ‘Ses’, ise dili meydana getiren ana unsurdur. Dil ile ilgili diğer tüm olaylar ise yan unsurdur. Tüm yan unsurlar gücünü ana unsurdan alır. Okuma, yazma, konuşma, dinleme... becerilerinin özü sestir. ‘Ses’ sadece konuşmayı (telaffuzu) etkiler demek, gerçek İngilizceden veya bilimden uzaklaşmaktır. Başka bir ifadeyle, İngilizcenin sadece tek yönüne odaklanmak demektir. ‘Ses bilinci’ okuma, yazma ve dinlemeyi en az konuşmayı etkilediği kadar etkiler. Sayılar nasıl matematiğin her dalını etkiliyorsa, ‘sesler’ de dilin her yönünü etkiler. Bir dilin kendine özgü ‘sesleri’, o dilin anayasasını oluşturur. Bir ülkeyi ayakta tutan o ülkenin anayasasıdır, bir dili ayakta tutan o dilin sesleridir.

İlk ve orta öğretim anadil ve yabancı dil dersi öğretim programı gereği, ses öğretimi yapılmak zorundadır. Ancak okullarımızda hedef dilin sesletim öğretimi yapılmamaktadır. Sesletim öğretiminin yapılıp yapılmadığı da denetlenmemektedir. Bir dilin genel ses sistemini, dil öğretmenleri özel alan bilgisi olarak bilmek zorundadır. Ancak dil öğretmenleri, Türk yabancı dil öğretmenleri, Eğitim Denetmenleri... hedef dilin genel ses sistemini yeterince bilmemekte, bilimden uzak ve yanlış sesler kullanmaktadırlar.

Gelişmiş ülkelerde bir dil öğretilirken (hangi dil olursa olsun=anadil, hedef dil) ses bilincinin kazandırılması esas olup ilk önce öğrencilere ses bilinci verilmektedir.

Bir dilin ses bilgisi, o dilin şifresidir, anayasasıdır. Beyin, hedef dilin ses sistemini mutlaka kabul etmelidir. Bunun için, ana dil ile hedef dil arasındaki ses ayrımlarını bilmek zorundadır. Ses bilinci verilmeden bir dili öğretmek, öğrenmek dilcilik tekniği bakımından mümkün değildir.

Eğer yapılmaya çalışılan bir işte ciddi bir problem, çözülemeyecek kadar ciddi bir sorun, var ise bu, o işin kesinlikle (100) özündedir (ses)!

YAPILAN ARAŞTIRMALARDAN ÖRNEKLER

*Beynin, kelimeyi bir bütün olarak değil de, ses dizimine bağlı olarak algıladığı,

(Gh. Wettstein, Badour, 2006)

*Çocukların kendi kendilerine ses bilincini edinemedikleri, ses bilincinin bir plan dahilinde öğretilmesi gerektiği, (Riben, Perfetti, 1989)

*Alfabetik dillerde ses bilinci eğitiminin zorunlu bir öncelik olduğu, hatta bunun öğrenmenin kalbi olduğu, (Ziegler, Goswami, 2005)

*Ses bilinci çalışmalarına çok erken yaşlarda başlanması gerektiği, (Stanke, 2001)

*Sözlü dil ile yazılı dil arasında vazgeçilmez bir ilişki olduğu, (Bentolila, Gombert, 2005).

*Ses-şekil (harf) ilişkisini keşfetmenin zorunlu olduğu, ortaya çıkmıştır. (Sprenger, Charolles, 2003)

*İngilizcede yaklaşık 84 SES UYUMU vardır. (Approximately 84 of English words are phonetically regular. (Wiley Blevins, 1998)

*Ses bilgisi ve hece bilsisi yapılmadığı için sınavlar açık uçlu yapılmamaktadır.

*Dil öğretmenlerimiz SES BİLGİSİ ve HECE BİLGİSİ için hizmet içi eğitime alınmalıdır.

*Bu sorunları defalarca iletmeme rağmen ‘Sen Yap, Boşver Başkasını anlayışıyla!’ hep karşılaştım.

TÜRKİYE' DE DİL EĞİTİMİ BEYNİN İŞLEYİŞİNE TERS YAPILMAKTADIR!

İNGİLİZCE, ALMANCA, RUSÇA... GİBİ VURGU ZAMANLI DİLLER; ÜLKEMİZDE HECE ZAMANLI VERİLMEKTEDİR!

VURGU ZAMANLI ON BİNLERCE KELİME, CÜMLE; HECE ZAMANLI TELAFFUZ EDİLMEKTEDİR!
RESMEN DİL (SES) KATLİAMI YAPILMAKTADIR...
 
HALBUKİ VURGU ZAMANLI DİLLER ZİHİNDE FARKLI BİR İŞLEMDEN GEÇMEKTEDİR!

VURGU ZAMANLI DİLLERİ İNGİLİZCE, RUSÇA... ;
BEYİN HECE ZAMANLI ALGILAYAMAZ...

HECE ZAMANLI DİLLERİ TÜRKÇE, FRANSIZCA... ;
BEYİN VURGU ZAMANLI ALGILAYAMAZ...

TÜRKİYE'DE YABANCI DİL EĞİTİMİNİN NE ZAMANLI YAPILDIĞI BELLİ DEĞİL!

BÖYLE ÖĞRENİM-ÖĞRETİM OLMAZ...
...

SES BİLİNCİ YOK!
HECE BİLİNCİ YOK!
VURGU BİLİNCİ YOK!
 

OKULLARDA SES BİLGİSİ VERİLMEMEKTEDİR!

OKULLARDA HECE BİLGİSİ VERİLMEMEKTEDİR!

VURGU ZAMANLI İNGİLİZCE, ALMANCA, RUSÇA...; OKULLARDA HECE ZAMANLI OLARAK VERİLMEKTEDİR!
(MAZOTLA ÇALIŞAN BİR ARACA BENZİN KOYARSAN NE OLUR?)

SES BİLGİSİ KÖKTÜR! SESLER CANLIDIR!
İLİMDE VE BİLİMDE CANLIYA SAYGI ESASTIR!

HECE BİLGİSİ GÖVDEDİR! SESLER ÖĞRENİLMEDİĞİ İÇİN ÖĞRENCİLER, ÖĞRETMENLER, YÖNETİCİLER, DENETMENLER HEDEF DİLDE HECELEME YAPAMAMAKTADIR!

ÜLKEMİZDE HEDEF DİL ÖĞRENİLİRKEN KÖK VE GÖVDE YOKTUR! BİZ SADECE DALLAR VE YAPRAKLARLA BİR ŞEY YAPMAYA ÇALIŞIYORUZ!

CANLI İÇİN SU, MATEMATİK İÇİN RAKAM NE İSE; DİL İÇİN SES ODUR!

SU - SES - SAYI (MÜDAHALE EDEMEZSİN)

YABANCI DİL ÖĞRETMENLERİ ANADİL İLE HEDEF DİL ARASINDAKİ SES BİLGİSİ FARKLILIKLARINI BİLMEK ZORUNDADIR!
ANCAK EĞİTİMCİLER NE ANADİLDE NE DE YABANCI DİLDE OLAN SESLERİ BİLİYORLAR!

 

ÖĞRETMENLER, YÖNETİCİLER, DENETMENLER HİÇ VAKİT KAYBETMEDEN SES BİLGİSİ VE HECE BİLGİSİ KONUSUNDA HİZMET İÇİ EĞİTİME ALINMALIDIR!

SES KÖKTÜR,

HECE GÖVDEDİR!
KELİME YAPRAKTIR,
CÜMLE DALDIR!

ANADİL ÖĞRETİMİNDE SES ve VURGU BİLİNCİ
(ADAM GİBİ) VERİL-MEDİĞİ İÇİN; TÜRKİYE'NİN YABANCI DİL EĞİTİMİNDE SES ve HECE YOK!

ÖĞRENCİLER HECEYİ SESLERE,
KELİMEYİ HECELERE AYIRMAYI BİLMİYOR!

ÖĞRETMENLER HECEYİ SESLERE,
KELİMEYİ HECELERE AYIRMAYI BİLMİYOR!

YÖNETİCİLER, DENETMENLER HECEYİ SESLERE, KELİMEYİ HECELERE AYIRMAYI BİLMİYOR!

MEB, ÜNİVERSİTELER HECEYİ SESLERE,
KELİMEYİ HECELERE AYIRMAYI BİLMİYOR!

TÜRKİYE'NİN YABANCI DİL EĞİTİMİNDE
KÖK VE GÖVDE YOKTUR,
BİZ SADECE DALLAR VE YAPRAKLARLA UĞRAŞIYORUZ!

SES - HECE - KELİME - CÜMLE

BİZ DİL EĞİTİMİNE ORTADAN BAŞLIYORUZ!
İLİMDE VE BİLİMDE BÖYLE BİR ŞEY OLMAZ...

İNGİLİZCE, ALMANCA, RUSÇA... ;
VURGU ZAMANLI DİLLERDİR.

VURGULU HECEYİ ÖĞRENMEK ELZEMDİR,
ÇOK ÖNEMLİDİR!

VURGULU HECEYİ BİLMEK İÇİN HECELEMEYİ ÖĞRENMEK ELZEMDİR, ÇOK ÖNEMLİDİR!

OKULLARDA KELİMELERİ, HECELERE AYIRMA ÖĞRENİL-MEDİĞİ İÇİN VURGU ZAMANLI DİLLERİ ÖĞRENMEK ÇOK AMA ÇOK ZORDUR!

TÜRKÇE'DE /w/ SESİNİ ÖĞREN-MİYORUZ!
(WURGU, AWUKAT, NEWRUZ, HAWLU, SAWRUL...)

TÜRKÇE'DE /tş/ SESİNİ ÖĞREN-MİYORUZ!
(KATŞTI, GETŞTİ, SETŞTİ...)

TÜRKÇE'DE /dj/ SESİNİ ÖĞREN-MİYORUZ!
(NEDJLA, NEDJDET, VİDJDAN...)

TÜRKÇE'DE /ng-nk/ SESİNİ ÖĞREN-MİYORUZ!
(HANGİ-KANKA, MANGAL, KANGAL, SANKİ...)

TÜRKÇE'DE OLAN /İ/ SESİNİ ÖĞREN-MİYORUZ!
(BAİ, KIİMAK, OİNA, AİŞE...)

TÜRKÇE'DE OLAN /th/ SESİNİ ÖĞREN-MİYORUZ!
(FETHİYE, SATHI, METHETMEK...)

TÜRKÇE'DE YUMUŞAK G HARFİNİN GÖREVİNİ BİLMİYORUZ!.. 
(EYİTİM, DEİNEK, DEYİŞİM...)
...

TÜRKÇEDE BİLE SES BİLİNCİNİ VEREN, VURGU BİLİNCİNİ VEREN SÖZLÜK YOK!

TÜRKÇE ÖĞRENİRKEN BİLE SES BİLİNCİ YOK, VURGU BİLİNCİ YOK!

TÜRÇEDE KAÇ TANE 'SES' OLDUĞUNU BİLEN YOK!

TÜRÇEDE SES VE VURGU BİLİNCİNİ ÖĞRENMEDİĞİMİZ İÇİN YABANCI DİLDE DE SES VE HECE BİLİNCİNİN OLMADIĞINI SANIYORUZ!
SES VE HECE BİLİNCİ YOKMUŞ GİBİ HAREKET EDİYORUZ!